چاپ هلیوگراور (گود) چیست و چه کاربردهای دارد؟

چاپ هلیوگراور در دسته چاپ‌های برجسته قرار دارد و در آن از کلیشه‌های فلزی استوانه‌ای‌ شکل برای چاپ شکل‌های مختلف استفاده می‌شود. طرح‌های مختلف به تفکیک رنگ روی این کلیشه‌ها حک می‌شوند. این روش چاپ به دلیل ساخت کلیشه‌های فلزی برای چاپ در تیراژ پایین مناسب نیست و باعث صرف هزینه‌های زیادی می‌شود؛ اما برای چاپ در تیراژ بالا می‌تواند گزینه مناسب و مقرون به‌ صرفه‌ای باشد. سیستم چاپ هلیوگراور جزو چاپ‌های گود محسوب می‌شود. از این روش بیشتر برای چاپ روی سطوح نایلونی (ترس بافان، سلوفان، متالایز) استفاده می‌شود. به کمک این روش می‌توان تصاویر را همان‌طور که عکاسی شده‌اند حتماً به همراه سایه‌های روشن نیز با کیفیت بالایی چاپ کرد. در صنایع مختلف از چاپ روتوگراور استفاده می‌شود. در این روش نیز از سیلندرهای فلزی اغلب از جنس مس استفاده می‌شود. روی این سیلندرها نیز تصاویر به شکل حفره‌های بسیار ریز ایجاد می‌شوند. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را به طور کامل با روش چاپ هلیوگراور و کاربردهای آن بیشتر آشنا کنیم. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

 

 

اساس چاپ گود  Gravure چیست؟

چاپ هلیوگراور یک روش بسیار پیشرفته و مناسب برای چاپ با کیفیت تصاویر مختلف در تیراژ بالا است. در این روش تصاویر با کیفیت بالاتری از چاپ افست و لترپرس چاپ می‌شوند. اساس این روش بر پایه چاپ گود است. چاپ گراور در عمل برعکس چاپ لترپرس عمل می‌کند. یعنی در این چاپ نقاط گود شده روی کلیشه‌ها روی سطح مورد نظر چاپ می‌شود و سایر نقاط چاپ نمی‌شوند؛ اما در چاپ لترپرس نقاط برجسته روی سطح چاپ می‌شوند و نقاط دیگر چاپ نمی‌شوند. روش چاپ هلیوگراور از اواخر قرن هجدهم مورد استفاده قرار گرفته است و از آن بیشتر برای چاپ روی کاغذ دیواری یا کتان استفاده می‌شد. در این روش ابتدا حفره‌های ایجاد شده روی کلیشه‌ها را با رنگ پر می‌کنند. سپس به کمک یک ‌تیغه رنگ اضافه را کنار می‌زنند و سطح سیلندر را روی سطح چاپی مورد نظر قرار می‌دهند. سطح چاپی باید از قدرت جذب بالایی جهت جذب مرکب برخوردار باشد. امروزه حکاکی سیلندر گراور را با روش الکترومکانیکی و یا با استفاده از ماشین‌های حکاکی لیزری انجام می‌دهند. سیلندرهای که امروزه برای این چاپ استفاده می‌شود از جنس استیل با روکش مسی هستند. به همین دلیل قیمت آنها بالا است و برای چاپ در تیراژ پایین اصلاً گزینه مناسبی نیستند. در حال حاضر چاپ گود توسط ماشین‌های رول و روی کاغذهای رولی انجام می‌شود. در صورتی که روشی ارزان‌تر برای ساخت کلیشه‌های گراور به وجود بیایید امکان استفاده از این روش چاپی روی ورقه‌های کاغذ نیز وجود خواهد داشت. کیفیت چاپ گود به صورت یک‌دست و یکنواخت است و همین باعث بالابودن کیفیت محصولات چاپی می‌شود. حتی کیفیت کارهای رنگی نیز با این روش بسیار بالا است.

 

مهم‌ترین ویژگی‌های چاپ گراور

همان‌طور که به ان اشاره کردیم در چاپ گراور مرکب داخل حفره‌ها باعث چاپ‌شدن تصاویر و طرح‌ها روی سطح می‌شوند. این حفره‌ها که روی سیلندرهای فلزی ایجاد می‌شوند در شکل‌های دایره، بیضی و مربع هستند. علاوه بر این حفره‌ها از لحاظ اندازه دهانه و عمق به ۳ دسته تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:

  • حفرهایی که اندازه دهانه و عمق متغیر دارند.
  • حفره‌هایی که اندازه دهانه برابر ولی عمق متغیر دارند.
  • حفره‌هایی که عمق برابر ولی اندازه دهانه متغیر دارند.

علاوه بر این حفره‌های روی سیلندرهای چاپ گراور دارای ویژگی‌های زیر هستند.

  • تعداد حفره‌ها در یک اینچ مربع یا همان 54/2 سانتی‌متر برابر با 500/22 است.
  • تفاوت در اندازه دهانه و عمق حفره‌ها باعث ایجاد سایه‌های روشن و چاپ‌شدن تصاویر با تراکم‌های متفاوتی می‌شود. هر چقدر دهانه یا عمق حفره بیشتر باشد می‌تواند مرکب بیشتری را در خود جای دهد. به این ترتیب زمانی که روی سطح چاپی قرار می‌گیرد فضای بزرگ‌تر یا رنگ تیره‌تری را ایجاد می‌کند.
  • بخشی‌های از سیلندر که بدون حفره است روی سطح چاپ نمی‌شود.
  • از حفره‌های با دهانه برابر و عمق متغیر برای چاپ روی لفاف‌های بسته‌بندی‌شده استفاده می‌شود.
  • برای افزایش کیفیت چاپ از حفره‌های با دهانه و عمق متغیر استفاده می‌شود.
  • از آن جایی که تعداد زیادی حفره روی سیلندرهای چاپ گراور وجود دارد کیفیت تصاویر چاپ شده با این روش چاپی بسیار بالا است. البته جنس سیلیندر و روش حکاکی حفره‌ها نیز تاثیر زیادی روی کیفیت تصاویر چاپ شده با این روش دارند.
  • یکی از معایب این روش چاپی این است که چاپ حروف با ان به‌اندازه چاپ حروف با روش‌های دیگر ماند روش چپ افست با کیفیت نیست. از آنجایی که برای چاپ حروف باید از حفره‌های کوچک ریز استفاده شود کیفیت نهایی چاپ حروف با این روش بسیار بالا نخواهد بود.

 

فرایند چاپ هلیوگراور

از آنجایی که در این روش چاپی از سیلندرهای فلزی برای ایجاد طرح‌های مختلف استفاده می‌شود چاپ در تیراژ پایین با این روش به صرفه نیست. زیرا سیلندرهای فلزی از قیمت بالایی برخوردار هستند. به همین دلیل بیشتر برای چاپ در تیراژ بالا و کارهای رولی از این روش استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که به روش چاپ گراور برای چاپ روی رول روتوگراور گفته می‌شود. این روش در صنایع مختلف بسیار کاربردی بوده و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. در این روش چاپی برای افزایش مقاومت سیلندرها در تیراژ بالا سطح آن‌ها را با فلز کروم آب کاری می‌کنند. در صورتی که در طی فرایند چاپ این لایه کرومی در حال از بین رفتن بود دوباره روی سطح سیلندر را با یک لایه نازک کروم می‌پوشانند. به این ترتیب مقاومت سیلندرها در فرایند چاپ در تیراژ بالا افزایش پیدا می‌کند و در هزینه‌های نهایی صرفه جویی می‌شود.

 

 

مزایا استفاده از چاپ هلیوگراور

چاپ هلیوگراور برای چاپ در تیراژ بالا بسیار مناسب است و کیفیت کارهای چاپ شده با آن یک دست و یکنواخت است. حتی کیفیت کارهای چاپ شده با این روش از کیفیت خروجی چاپ افست نیز بیشتر است. بعد از فرایند آماده سازی سیلندرها سرعت فرایند چاپ با این روش بسیار بالا بوده و به مدت زمان کوتاهی برای چاپ در تیراژ بالا نیاز خواهد بود. این روش چاپی قابلیت چاپ نزدیک به تصاویر سایه روشن پیوسته، قابلیت چاپ روی سطوح چاپ با کیفت پایین و قابلیت چاپ رنگ سیاه پرمایه را دارد. از لحاظ اقتصادی نیز برای کارهای که نیاز به چاپ در تیراژ بالا دارند بسیار مقرون به صرفه است.

 

چاپ هلیوگراور برای چاپ در تیراژ بالا بسیار مناسب است

 

معایب چاپ هلیوگراور چیست؟

در کنار تمام مزایای خوبی که این روش چاپ دارد معایب و محدودیت‌های نیز در اجرای آن وجود دارد. به همین دلیل افراد قبل از استفاده از این روش خوب است که با محدودیت و معایب آن نیز آشنا شوند تا رد صورت نیاز بهترین روش را انتخاب کنند. از جمله معایب این روش چاپی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

  • در این روش حروف به صورت نقاط سایه روش چاپ می‌شوند.
  • برای چاپ با این روش نیاز به استفاده از مرکب‌های وابسته به حلال است و از سایر مرکب‌های نمی‌توان استفاده کرد.
  • این روش تنها برای چاپ در تیراژ بالا استفاده می‌شود و برای چاپ در تیراژ پایین صرفه اقتصادی ندارد.
  • در صورت نیاز به ایجاد تغییرات و اصلاحات در طرح‌های حک شده روی سیلندرها نیاز به صرفه هزینه‌های زیادی خواهد بود. به همین دلیل معمولاً ایجاد تغییرات در این روش بسیار سخت است و از همان ابتدا باید در ایجاد طرح دقت کافی شود.
  • نمونه گیری در چاپ گراور بسیار گران تمام می‌شود به همین دلیل افراد در بسیار از مواقع مجبور هستند بدون نمونه گیری از این روش استفاده کنند.

کاربردهای چاپ هلیوگراور چیست؟

روش گراور برای چاپ در دو حالت ورقه ای و رولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به کیفیت بالای تصاویر چاپ شده با این روش در صنایع مختلف از آن زیاد استفاده می‌شود. با این وجود از جمله کاربردهای این روش به صورت ورقه‌ایی و رولی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

کاربردهای چاپ گراور در حالت رولی عبارت است از:

  • چاپ انواع بسته بندی‌ها در تیراژ بالا
  • چاپ مجلات در تیراژ بسیار بالا
  • چاپ لیبل با کیفیت بالا
  • چاپ لفاف‌های بسته‌بندی دیوار پوش و کف‌پوش‌ها
  • چاپ فیلم‌های چند لایه پلیمری
  • چاپ روی پرده‌های زینتی

کاربردهای چاپ هلیوگراور به صورت ورقه‌ای عبارت است از:

مناسب برای چاپ در تیراژ پایین و کیفیت بالا مانند چاپ اوراق بهادار، تمبر، اوراق تبلیغاتی و...

 

سخن پایانی

به طور کلی می‌توانیم بگوییم که چاپ هلیوگراور بر پایه چاپ گود بوده و در این روش از حفره‌های ریز برای چاپ تصاویر استفاده می‌شود. کیفیت چاپ با این روش بسیار بالا است و حتی از روش افست و لترپرس نیز بهتر عمل می‌کند. با این وجود به دلیل استفاده از سیلندرهای فلزی استفاده از این روش برای چاپ در تیراژ بالا استفاده می‌شود و در تعداد پایین صرفه اقتصادی ندارد. از این روش برای چاپ به صورت رولی و ورقه‌ای استفاده می‌شود. به چاپ گراور که روی محصولات رولی انجام می‌شود روتوگراور گفته می‌شود که از اواخر قرن هجدهم مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله این روش چاپی و کاربردهای ان را به طور کامل بررسی کردیم. اگر بعد از خواندن این مقاله سؤال یا نظری داشتید می‌توانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید. ما در اسرع وقت به تمامی سؤالات شما پاسخ خواهیم داد.

1402/4/7

676

ثبت دیدگاه

نظر شما درباره "چاپ هلیوگراور (گود) چیست و چه کاربردهای دارد؟ " چیست؟



نیاز به کمک دارید؟ پیام دهید