چاپ پلات و لمینت چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟

امروزه استفاده از چاپ پلات و لمینت به منظور چاپ یک طرح مقاوم در برابر عوامل محیطی، فشار‌ها و همچنین با کیفیت عالی با استقبال بسیاری مواجه شده است. البته چاپ پلات، از انواع چاپ دیجیتال بوده و در کنار چاپ افست، نمونه دیگر از انواع دیجیتال محسوب می‌شود.

از روش پلات برای چاپ تصویر‌های با کیفیت، با عرض زیاد و همچنین انواع پوستر استفاده می‌شود. البته برای اینکه تصویر چاپ شده با پلات، از کیفیت و استحکام بیش‌تری برخوردار شود؛ از لمینت به عنوان نوعی پوشش استفاده می‌کنند. بنابراین برای آشنایی بیش‌تر با چاپ پلات و لمینت تا پایان این مطلب از چاپ سانترال با ما همراه باشید.

چاپ پلات و لمینت چیست؟

به طور معمول در بسیاری از چاپخانه‌ها، هنگام ترسیم یک طرح عریض از چاپ پلات و لمینت استفاده می‌شود. البته هنگام استفاده از روش پلات، جوهری بر پایه آب و مقوا یا کاغذی ضخیم به کار گرفته شده و معمولا این کاغذ توسط روکشی مقاوم شده است. به عبارتی دیگر تصویر چاپ شده با روش پلات چیزی شبیه پوستر و بنر می‌باشد. همچنین طرحی که با روش پلات به چاپ رسیده است؛ کیفیت بیش‌تر و زیبا‌تری دارد. در صورتی که افراد به دنبال چاپ یک طرح روی کاغذ با عرض بسیار هستند؛ اولین پیشنهاد به آن‌ها روش پلات است. افراد در چنین موقعیت‌هایی ابتدا به کمک دستگاه پلاتر، طرح مورد نظر را روی کاغذ چاپ می‌کنند. اکنون با استفاده از دستگاه لمینیتور، لایه بسیار مقاوم از متریال لمینت روی آن خواهند کشید تا طرح مورد نظر در برابر رطوبت یا پارگی، مقاوم باشد. توجه به این نکته ضروری است که روش چاپ پلات و لمینت، در گروه انواع چاپ دیجیتال قرار گرفته و در نتیجه کیفیت تصاویر چاپ شده، بسیار زیاد است.

ویژگی‌های چاپ پلات

چاپ پلات (Plot Printing) یکی از روش‌های اصلی چاپ دیجیتال در ابعاد بزرگ (لارج فرمت) است که به طور خاص برای تولید نقشه‌های مهندسی، پوسترها، تصاویر تبلیغاتی بزرگ و گرافیک‌های هنری در تیراژ کم و با کیفیت بالا استفاده می‌شود. ویژگی برجسته این نوع چاپ، دقت رنگی عالی و وضوح بالای جزئیات است که آن را برای چاپ فایل‌هایی با خطوط ریز و طیف‌های رنگی پیچیده ایده‌آل می‌کند. دستگاه‌های پلاتر معمولاً از جوهرهای دای (Dye Ink) برای چاپ‌های داخلی (Indoor) و جوهرهای پیگمنت (Pigment Ink) برای چاپ‌های با دوام‌تر استفاده می‌کنند.

کیفیت خروجی چاپ پلات به شدت به نوع کاغذ و جوهر مصرفی وابسته است. این روش چاپ، تصاویری با گرادیانت‌های رنگی نرم و بدون ایجاد دانه یا پیکسل‌های قابل رؤیت ارائه می‌دهد، که این ویژگی برای کارهای هنری و عکاسی بسیار مهم است. همچنین، پلاترها قادرند با سرعت مناسب و در عرض‌های بزرگ (اغلب تا ۱۰۰ سانتی‌متر یا بیشتر) چاپ را انجام دهند، که آن را برای تولید فوری اقلام تبلیغاتی نمایشگاهی یا نقشه‌های پروژه‌های ساختمانی مناسب می‌سازد. به دلیل عدم مقاومت ذاتی کاغذ در برابر عوامل محیطی، پس از چاپ، اغلب از روکش لمینت برای افزایش دوام و محافظت از چاپ استفاده می‌شود.

انواع چاپ پلات و لمینت

چاپ پلات و لمینت دارای مدل‌های متنوعی بوده و افراد در زمان چاپ با توجه به طرح یا خواسته طراح، بهترین گزینه مورد نظر را انتخاب می‌کنند. اما اصلی‌ترین انوع چاپ پلات و لمینت شامل موارد زیر است:

چاپ براق

روش پلات و لمینت براق به دلیل بازتاب نور در کنار عدم کیفیت مناسب تصویر چاپ شده، با استقبال چندان زیادی مواجه نشد. زیرا افراد نمی‌توانند به درستی، تصویر چاپ شده را مشاهده کنند.

چاپ سلفون ماسه‌ای

طرح‌های چاپ شده به واسطه روش سلفون ماسه‌ای، به شکل فرم‌های فرو رفته و برآمده هستند. روش چاپ سلفون ماسه‌ای به دلیل ایجاد طرح‌های شیک و خاص، طرفداران ویژه‌ای دارد. البته استحکام طرح‌های چاپ شده نیز در استقبال از این روش بسیار موثر است.

چاپ مات

این روش، دارای طرفداران بسیار زیادی بوده و مزیت‌هایی مانند عدم بازتاب نور و کیفیت بسیار بالا تصاویر چاپ شده را باید از اصلی‌ترین دلایل این میزان استقبال چاپ مات دانست. معمولا کاغذ استفاده شده در این روش چاپ، از جنس گلاسه با کیفیت بوده و طرح چاپ شده با این روش، در نمایشگاه یا فضا‌های شبیه به آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چاپ سلفون مخملی

چاپ سلفون مخملی داری مزیت‌هایی مانند لطافت و نرمی، کیفیت بسیار بالا و ظاهر مخملی طرفداران بسیاری دارد. البته این روش چاپ تصویر، دارای جنبه ظاهری بوده و دقیقا به همین دلیل در برابر خطرات احتمالی مانند باد و باران، آسیب‌پذیر است.

مزایا و معایب چاپ پلات و لمینت

روش پلات و لمینت دارای مزیت‌های زیادی است که اصلی‌ترین آن‌ها، شامل موارد زیر هستند:

• کیفیت عالی طرح چاپ شده
• زیبایی شیک و منحصر به فرد
• وضوح تصاویر چاپ شده با این روش
• امکان تمیز شدن طرح چاپ شده با یک دستمال مرطوب و ساده
• قیمت تمام شده مناسب
• سریع خشک شدن جوهر استفاده شده در این روش و قدرت جذب بسیار بالای آن
• امکان چاپ طرح‌هایی تا عرض ۵/۱ متری

با وجود تمام مزایای بسیار زیاد طرح‌های چاپ پلات و لمینت، برای آن یک عیب بزرگ باید در نظر گرفت. به طور معمول طرح‌های چاپ شده در این روش، برای استفاده در فضای داخلی مناسب است. بنابراین در صورت استفاده از طرحی چاپ شده با روش پلات و لمینت در فضای خارج، باید منتظر عواقبی بود.

زیرا قابلیت تحمل مشکلاتی خارج از فضای داخل را ندارد. البته این روش برای چاپ طرح‌هایی با عرض بیش‌تر از ۵/۱ متر، ممکن نیست.

کاربرد‌های چاپ پلات و لمینت

یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های چاپ طرحی به روش پلات و لمینت، در عرصه نقشه کشی ساختمان است. مهندسان ساختمان‌سازی از این روش برای ترسیم مقاطع عرض عملیات ساختمانی خود استفاده می‌کنند. از دیگر کاربرد‌هایی که برای این روش چاپ در نظر گرفته شده است؛ استفاده در امور تبلیغاتی می‌باشد.

بسیاری از افراد برای معرفی محصولات شرکت خود، از روش پلات و لمینت استفاده می‌کنند. کاربرد بسیار مهم دیگر آن، قالب اصلی روش چاپ افست در دیجیتال است. معمولا از چاپ افست برای انجام کار‌هایی با تیراژ بالا به کار گرفته شده و در زمان انجام چاپ نمونه اولیه طرح مورد نظر، روش پلات و لمینت استفاده می‌شود.

البته استفاده از روش پلات به عنوان قالب اصلی یا نمونه اولیه در چاپ افست، کاملا بستگی به بودجه و نظر صاحب کار دارد. از دیگر کاربرد‌های این روش چاپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده در فضا‌های داخلی مانند فروشگاه یا نمایشگاه
• چاپ تصویری روی فوم برد یا تخته شاسی
• پوستر‌های تبلیغاتی فیلم‌های سینمایی

کاغذهای مورد استفاده در چاپ پلات

انتخاب نوع کاغذ در چاپ پلات مستقیماً بر کیفیت، دوام و هزینه نهایی محصول تأثیر می‌گذارد. به دلیل ماهیت لارج فرمت بودن چاپ پلات، کاغذهای مورد استفاده معمولاً به صورت رول (Roll) عرضه می‌شوند. رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین گزینه، کاغذ کوتد (Coated Paper) است که دارای یک پوشش نازک برای جذب بهتر جوهر و جلوگیری از پخش شدن آن است و برای چاپ‌های تبلیغاتی داخلی، پوسترها و نقشه‌های موقت بسیار مناسب است.

علاوه بر کاغذ کوتد، برای کاربردهای تخصصی‌تر از انواع دیگری استفاده می‌شود: کاغذ فتوگلاسه (Photo Glossy/Satin) که برای چاپ عکس‌ها و تصاویر با رنگ‌های زنده و کنتراست بالا ایده‌آل است؛ کاغذ بک لیت (Backlit Film) که برای استفاده در جعبه‌های نوری (لایت باکس) و تابلوهای تبلیغاتی شفافیت لازم را ایجاد می‌کند؛ و کاغذ کنواس (Canvas) برای کارهای هنری و نقاشی که جلوه‌ای شبیه به بوم نقاشی می‌دهد. انتخاب صحیح کاغذ، بر اساس محل نصب (داخلی/خارجی) و میزان مورد نیاز مقاومت در برابر نور و رطوبت صورت می‌گیرد.

بهترین جایگزین برای چاپ پلات و لمینت

در شرایطی که نیاز به دوام بالا، مقاومت در برابر آب و عوامل محیطی، یا حجم چاپ بسیار بالا وجود دارد، روش‌های دیگری می‌توانند به عنوان جایگزین‌های بهتری نسبت به ترکیب سنتی "چاپ پلات + لمینت" عمل کنند. بهترین جایگزین برای کارهای تبلیغاتی خارجی و صنعتی، استفاده از چاپ فضای باز (Outdoor Printing) است. چاپ‌های فضای باز معمولاً از تکنولوژی جوهرهای سالونت (Solvent)، اکوسالونت (Eco-Solvent) یا UV استفاده می‌کنند که جوهر را مستقیماً بر روی متریال‌های غیرکاغذی مانند وینیل، بنر یا استیکر PVC تثبیت می‌کنند.

چاپ مستقیم UV روی متریال‌های سخت (مانند فوم برد یا شیشه) نیز یک جایگزین عالی است. این روش، نیاز به فرآیند جداگانه لمینت کردن را حذف می‌کند و محصول نهایی را به طور ذاتی در برابر شرایط سخت محیطی مقاوم می‌سازد. این جایگزین‌ها برای کاربردهای دائمی و صنعتی، ارزش افزوده بیشتری از نظر مقاومت و طول عمر ارائه می‌دهند.

چگونگی چاپ طرح در روش پلات و لمینت

فرآیند چاپ طرح در روش پلات و لمینت، اینگونه است که دستگاه پلاتر بدون هر گونه تحرکی روی کاغذ قرار می‌گیرد. سپس طرح مورد نظر از طریق یک رایانه به دستگاه پرینتر انتقال داده می‌شود. اکنون دستگاه به سمت چپ، راست، بالا و پایین حرکت کرده و با این حرکت همزمان در کنار پاشیدن رنگ، مراحل چاپ طرح روی کاغذ انجام می‌شود.

سپس از طریق دستگاه لمینیتور، روکش روی طرح برای اینکه در برابر پارگی و رطوبت مقاوم باشد؛ کشیده می‌شود. در صورت درخواست کارفرما، از طریق دستگاه‌های مخصوص برش، طرح مورد نظر برش داده شده و بعد به او تحویل داده می‌شود.

در روش پلات و لمینت، معمولا از دو نوع کاغذ استفاده می‌کنند. کاغذ‌های ۸۰ گرمی که جزء کاغذهای معمولی بوده، برای چاپ طرح‌هایی با گرماژ متوسط استاندارد کاربرد دارد. کاغذ نوع دیگر، مقوایی است. این نوع کاغذ از وضوح بیش‌تری نسبت به کاغذ‌های گلاسه و تحریر برخوردار است.

سخن پایانی

رایج‌ترین روش ترسیم یک طرح، استفاده از چاپ پلات و لمینت است. البته این روش چاپ طرح، دارای مزیت‌های بسیاری مانند کیفیت تصویر برخوردار بوده و همچنین به دلیل کیفیت بسیار زیاد، وضوح تصویر و رنگ‌های به کار رفته در آن منجر به استقبال بی‌نظیر از این روش چاپ می‌شود. در پلات و لمینت به دلیل به کارگیری روش‌های خاص و منحصر به فرد، تصویر چاپ شده از مقاومت بالایی بهره‌مند بوده و البته فرآیند چاپ تصویر در آن، سریع‌تر است.اگر بعد از خواندن این مقاله سؤال یا نظری داشتید می‌توانید آن را در قسمت نظرات سانترال چاپ به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

فرق چاپ پلات و لمینت با چاپ افست چیست؟

پلات و لمینت روشی دیجیتال است که برای چاپ‌های عریض، تکی (مانند پوستر) و با وضوح رنگی بالا کاربرد دارد. در مقابل، چاپ افست یک فرآیند مناسب برای تیراژهای انبوه است که هزینه واحد نهایی را به شدت کاهش می‌دهد.

کاربرد اصلی طرح‌های چاپ شده با پلات و لمینت چیست؟

کاربرد اصلی این چاپ در فضاهای داخلی است، زیرا در برابر عوامل محیطی بیرونی مقاوم نیست. این روش برای ترسیم نقشه‌های مهندسی با عرض زیاد، پوسترهای نمایشگاهی و مونتاژ روی شاسی و فوم‌برد استفاده می‌شود.