راهنمای جامع انتخاب قطع کتاب

انتخاب قطع کتاب شاید در نگاه اول جزئی به‌نظر برسد، اما در واقع یکی از تصمیم‌های کلیدی برای نویسندگان، ناشران و حتی خوانندگان است. قطع نه تنها روی زیبایی و جذابیت ظاهری کتاب اثر می‌گذارد، بلکه هزینه چاپ، سهولت حمل‌ونقل، تعداد صفحات و حتی تجربه خواندن را تعیین می‌کند. به همین دلیل قبل از سفارش چاپ، باید با ابعاد استاندارد کتاب‌ها و کاربرد هر قطع به‌طور کامل آشنا باشید.

در این مقاله همه‌چیز را درباره‌ی قطع‌های کتاب رایج مثل وزیری، رقعی، رحلی، جیبی و خشتی بررسی می‌کنیم، اندازه استاندارد هر کدام را توضیح می‌دهیم و در نهایت به شما کمک می‌کنیم بهترین انتخاب را برای کتاب خود داشته باشید.

منظور از قطع کتاب چیست؟

اندازه يا قطع به اندازه طول و عرض کتاب گفته مي شود که با اصطلاحات خاصی توسط چاپخانه ها و مراکز چاپ به کار می‌رود. فرقی ندارد که کتاب خود را به روش چاپ ديجيتال يا افست منتشر می‌کنيد، در هر حال پيش از شروع خدمات چاپي بايد قطع و ابعاد کتاب خود را مشخص نماييد.

این ابعاد بر اساس سانتی‌متر یا میلی‌متر بیان می‌شوند و معمولاً استانداردهای مشخصی دارند. برای مثال وقتی می‌گوییم کتابی در «قطع وزیری» چاپ شده، یعنی طول و عرض صفحات آن حدود ۱۷ در ۲۴ سانتی‌متر است.

قطع کتاب از نظر فنی به نحوه‌ی تا شدن و برش خوردن کاغذ نیز مربوط می‌شود. مثلاً یک ورق بزرگ کاغذ می‌تواند به چند بخش تقسیم و تا شود و در نهایت کتاب‌های متفاوتی با قطع‌های مختلف تولید کند. به همین دلیل است که هر قطع علاوه بر ابعاد فیزیکی، با اصطلاحات فنی خاصی هم شناخته می‌شود.

دليل استفاده از قطع هاي مختلف براي چاپ کتاب، فراهم نمودن امکان استفاده از اين خدمات چاپی براي تمامی افراد با کاربردهای متفاوت و گسترده تر شدن موارد کاربرد آن است. به عنوان مثال برای افرادی که قصد دارند کتاب خود را به راحتی در همه جا همراه خود داشته باشند، کتاب‌های با قطع جيبی گزينه‌ای مناسب به شمار می‌رود.

چرا انتخاب قطع مناسب کتاب اهمیت دارد؟

انتخاب قطع‌های کتاب مناسب، فقط مسئله‌ای زیبایی‌شناسانه نیست؛ بلکه ابعاد کتاب روی جنبه‌های مختلف تولید و مصرف اثر تأثیر می‌گذارد.

• تجربه‌ی خواندن: اگر کتابی داستانی و طولانی در قطع کوچک چاپ شود، متن فشرده و ریز خواهد شد و خواننده زودتر خسته می‌شود. برعکس، کتاب‌های مرجع یا تصویری اگر در قطع بزرگ‌تر مثل رحلی چاپ شوند، مطالعه و درک تصاویر ساده‌تر خواهد بود.
• هزینه چاپ: هر چه قطع بزرگ‌تر باشد، مصرف کاغذ و هزینه چاپ افزایش پیدا می‌کند. ناشران همیشه میان جذابیت ظاهری و هزینه اقتصادی تعادل ایجاد می‌کنند.
• قابلیت حمل: کتاب‌های جیبی یا پالتویی برای همراه داشتن در سفر یا مطالعه‌ی روزمره عالی هستند. در مقابل، کتاب‌های سلطانی یا رحلی بیشتر مناسب کتابخانه یا مطالعه در منزل هستند.
• مخاطب هدف: کودکان به‌دلیل جذابیت بصری، بیشتر با قطع خشتی یا کتاب‌های رنگی ارتباط برقرار می‌کنند. اما دانشجویان و پژوهشگران معمولاً کتاب‌های وزیری یا رحلی را ترجیح می‌دهند.

به همین دلایل است که ناشران حرفه‌ای قبل از چاپ، با توجه به نوع محتوا، جامعه هدف و بودجه، قطع مناسب را انتخاب می‌کنند. انتخاب درست می‌تواند فروش کتاب را افزایش دهد، در حالی که یک انتخاب اشتباه ممکن است باعث بی‌میلی مخاطبان شود.

انواع متداول قطع کتاب‌ها در ايران

به طور کلي قطع کتاب، تعداد صفحات آن را تعيين مي کند. بديهي است که هر چه قطع کتاب شما کوچکتر باشد، تعداد صفحات کتاب افزايش يافته و در نتيجه قطر آن بيشتر خواهد شد. علاوه بر اين، تاثير مستقيم ابعاد کتاب روي طراحی و بخش‌هاي داخلي آن به راحتي مشهود است.

پس از نگارش و يا گردآوري محتواي اصلي کتاب، نوبت به صفحه آرايي و حروف‌چيني آن مي رسد. انتخاب قطع کتاب يکی از اولين اقداماتي است که در اين مرحله بايد به آن بپردازيد. پس از آن بايد اندازه فونت، طرح جلد و … را تعيين نماييد. به همين علت توصيه مي شود اين کار را با دقت بالايي انجام دهيد، چرا که تمام مراحل بعدی کار شما به همين نکته بستگي دارد.

رايج ترين قطع براي چاپ کتاب، قطع وزيري مي باشد. پس از آن به ترتيب قطع رقعي و جيبي بيشترين آمار چاپ را به خود اختصاص داده اند. کتاب هاي کودکان اغلب در قطع خشتي و کتاب هاي هنري و نفيس در قطع رحلي منتشر مي شوند. در ادامه برخي از رايج‌ترين ابعاد براي چاپ کتاب را به اختصار معرفي نموده ايم.

قطع وزيری

همان طور که پيش تر هم گفتيم، قطع وزيري رايج‌ترين ابعاد براي چاپ انواع کتاب است؛ به گونه اي که تقريبا 85 درصد از کتب چاپي در اين قطع منتشر مي شوند. ابعاد تقريبي قطع وزيري 24×17 سانتی‌متر می‌باشد.

قطع رقعی

ابعاد حدودی قطع رقعی 14.8×21 سانتی‌متر مي باشد، به بيان ديگر اين قطع معادلی با ابعاد A6 به شمار می‌رود. ابعاد کوچک رقعي موجب شده است تا به گزينه اي مناسب براي کاهش هزينه‌هاي چاپ تبديل شود. همچنين کتاب‌هايي که تصاوير کمي در آن ها به کار رفته است، مي توانند با اين ابعاد منتشر شوند. اغلب ديکشنري‌هاي جيبي و مواردي از اين قبيل در قطع رقعي به چاپ مي‌رسند.

قطع خشتی

قطع خشتی در واقع طول و عرضي برابر و ظاهر مربعي شکل دارد. از اين رو اغلب براي کتب هنری و يا کتاب‌هاي کودکانه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين دسته از کتاب ها در دو نوع خشتي کوچک با ابعاد 19×19 سانتی متر و خشتي بزرگ با ابعاد 22×22 سانتی متر در دسترس عموم قرار مي گيرند.

قطع رحلی

همان طور که از عنوان اين دسته از کتاب ها نيز پيداست، قطع رحلي براي کتاب هاي ديني و ادعيه به کار مي‌رود تا قرارگيري آن‌ها روي رحل به سادگي امکان پذير باشد. قطع رحلي نيز در دو نوع کوچک و بزرگ با ابعاد 28×21 و 33×24 سانتی‌متر وجود دارد. براي چاپ کتاب‌هاي درسي و آموزشي نيز گاها از اين ابعاد استفاده مي‌شود. صفحه‌بندي کتاب‌هاي رحلي با توجه به نوع محتوا متغير بوده و مي تواند تک ستوني و يا دو ستوني باشد.

قطع پالتويي

کتاب‌هاي چاپ شده در اين ابعاد فضاي نسبتا کمي را اشغال نموده و با توجه به بيشتر بودن طول کتاب در مقايسه با عرض آن، به راحتي در جيب‌هاي پالتو و باراني جاي مي‌گيرند. همين نکته موجب شده است تا کتاب‌هاي در ابعاد 21.5×10.5 سانتی‌متر به عنوان قطع پالتويي شناخته شوند. از اين ابعاد اغلب براي چاپ کتاب‌هاي رمان، تقويم‌هاي جيبي، ديکشنري‌هاي همراه و … استفاده مي‌شود.

قطع جيبي

تقويم‌هاي جيبي، کتاب‌هاي همراه و به طور کلي تمامي کتاب‌هايي که در ابعاد 7×5 سانتی‌متر چاپ مي‌شوند، در دسته کتاب‌هاي جيبي يا بغلي قرار مي‌گيرند. سایز کتاب جیبی امکان حمل راحت آن‌ها را فراهم می‌کند و فضای چندانی را آشغال نمی‌کند. 

قطع ربعی

کتاب‌هاي در ابعاد 16.5×12 سانتی‌متر قطع ربعی را تشکيل می‌دهند. اين کتاب‌ها اغلب موضوعاتي از قبيل داستانی، عاشقانه، رمان و … را در بر مي‌گيرند.

قطع سلطانی (تيموری)

قطع سلطانی يا تيموری ابعادی معادل 40×30 سانتی‌متر دارد و اغلب براي چاپ و انتشار کتب نفيس مورد استفاده قرار می‌گيرد.

ابعاد قديمی قطع کتاب‌ها

علاوه بر موارد ذکر شده، ابعاد ديگری نيز وجود دارد که در گذشته رواج داشته و امروزه چندان مورد استفاده قرار نمی‌گيرد. با اين حال براي آشنايي بيشتر شما عزيزان برخي از آن‌ها را به اختصار معرفي نموده ايم:

• قطع جانمازي: در ابعاد 7×12 براي قرآن و کتب ادعيه
• قطع نيم ربعي: ابعاد 10×18 يا 9×17
• قطع نيم ورقي: اغلب در اندازه 22×34
• قطع بغدادي: کمي بزرگ‌تر از ابعاد مرسوم، عدد دقيقي ندارد
• قطع بياض يا بيضي: صحافي از عرض و باز شدن از طول کتاب، اغلب براي کتب ادعيه، زيارات و مجموعه‌هاي ادبي
• قطع بازوبندي: در ابعاد 3×2 (اغلب براي همراه داشتن دعا يا آيات قرآني)
• قطع حمايلي: با طول و عرض 12×6 براي استفاده به عنوان حمايل روي لباس زيرين
• طومار: برگه‌هايي با عرض کم و متصل به هم، با ظاهر لوله‌اي و با طول متغير

ابعاد استاندارد قطع‌های رایج در ایران

در صنعت نشر ایران، چند قطع کتاب به‌عنوان استاندارد و رایج شناخته می‌شوند که انتخاب هرکدام بسته به نوع محتوا، مخاطب هدف و کاربرد کتاب متفاوت است. آشنایی با ابعاد مختلف کتاب‌ها به شما کمک می‌کند قبل از چاپ، تصمیم بهتری بگیرید و کتابی با طراحی و صفحه‌بندی مناسب داشته باشید. در جدول زیر، پرکاربردترین قطع‌ها همراه با ابعاد تقریبی و کاربرد آن‌ها آورده شده است تا بتوانید به‌راحتی مناسب‌ترین اندازه را برای کتاب خود انتخاب کنید.

چه اندازه‌ای برای چاپ کتاب مناسب است؟

انتخاب اندازه قطع کتاب یکی از مهم‌ترین تصمیم‌ها در فرایند چاپ است. پاسخ کوتاه این است که «هیچ قطع ثابتی برای همه کتاب‌ها مناسب نیست»؛ بلکه باید بر اساس نوع محتوا، مخاطب هدف، هزینه چاپ و حتی روش توزیع تصمیم گرفت.

برای مثال، اگر کتاب شما شامل نمودار و تصویر است، قطع بزرگ‌تری مثل رحلی می‌تواند مناسب باشد، در حالی که برای یک رمان یا مجموعه شعر، قطع‌های متداول‌تر مثل رقعی یا وزیری پیشنهاد می‌شود.

از نگاه استانداردهای نشر در ایران، سایزهایی مانند وزیری، رقعی و رحلی بیشترین کاربرد را دارند. اما بهتر است پیش از سفارش چاپ، هدف و کارکرد کتاب خود را مشخص کنید و سپس ابعاد استاندارد کتاب‌ها را با محتوای خود تطبیق دهید.

اندازه قطع جیبی برای چه کتاب‌هایی مناسب است؟

سایز کتاب جیبی حدود ۱۰×۱۵ سانتی‌متر است. این سایز به دلیل کوچک بودن، سبک بودن و راحتی در حمل، برای کتاب‌هایی مثل رمان‌های کوتاه، شعر، مجموعه‌های نقل‌قول یا کتاب‌های انگیزشی کوچک بسیار محبوب است.

اگر به دنبال کتابی هستید که بتوانید آن را در کیف یا حتی جیب کت و شلوار قرار دهید، کتاب جیبی بهترین انتخاب است. به همین دلیل بسیاری از ناشران برای انتشار نسخه‌های محبوب یا چاپ مجدد آثار، سایز کتاب جیبی را انتخاب می‌کنند.

سایز رحلی کتاب چه زمانی انتخاب می‌شود؟

کتاب رحلی معمولاً در ابعاد ۲۱×۲۹ یا ۲۲×۲۸ سانتی‌متر چاپ می‌شود و به دلیل بزرگ بودن صفحات، فضای کافی برای متن و تصویر در اختیار ناشر قرار می‌دهد. اگر از خودتان پرسیده‌اید «قطع رحلی چه اندازه است؟» یا «سایز رحلی کتاب دقیقاً برای چه کتاب‌هایی مناسب است؟»، باید گفت این قطع بیشتر در کتاب‌هایی مثل کتاب‌های درسی، آموزشی، هنری، نقشه‌ها و اطلس‌ها استفاده می‌شود.

انتخاب قطع رحلی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که تصاویر، نمودارها و جداول بخش جدایی‌ناپذیر محتوای کتاب باشند. بنابراین اگر کتاب شما نیاز به فضای باز و طراحی صفحه گسترده دارد، رحلی بهترین گزینه است.

سایز وزیری چیست و چه کاربردی دارد؟

قطع وزیری یا همان کتاب وزیری با اندازه استاندارد ۱۶/۵ در ۲۳/۵ سانتی‌متر یکی از پرکاربردترین قطع‌ها در ایران است. این اندازه وزیری به‌خاطر تناسب بین حجم متن و راحتی مطالعه، اغلب برای کتاب‌های دانشگاهی، علمی، پژوهشی و حتی رمان‌های بلند استفاده می‌شود.

صفحه بندی مناسب برای قطع‌های مختلف کتاب

در صفحه آرايي براي اندازه وزیری بايد به اندازه متن، ميزان فرورفتگي متن، حاشيه‌هاي چهار طرف صفحه، فاصله خطوط از يکديگر و … توجه نماييد تا علاوه بر زيبايي و خوانايي بيشتر کتاب، از اسراف و دورريز کاغذ نيز جلوگيري نماييد.

کتاب‌هاي رقعي اغلب کوچک‌تر از حد معمول بوده و براي کتاب‌هاي با محتوا و صفحات کمتر به کار مي‌رود. اين کتاب‌ها اغلب محتوا محور هستند و از تصاوير کمتري در آن‌ها استفاده مي‌شود. از اين رو توجه به صفحه آرايي و رعايت اصول آن از خسته شدن چشم مخاطبان جلوگيري نموده و آن ها را به مطالعه کتاب تشويق مي‌کند.

گفتيم که قطع رحلي ابعاد نسبتا بزرگي داشته و اغلب براي چاپ کتاب‌هاي رفرنس خارجي، ديوان حافظ، قرآن مجيد و … استفاده مي‌شود. از اين رو صفحه آرايي اين کتب با توجه به نوع کتاب و محتواي آن به صورت تک ستون يا دو ستوني انجام مي‌شود. به عنوان مثال در صورتي که قصد چاپ يک کتاب مرجع، با حجم بالايي از اطلاعات را داريد بهتر است از قلم ريزتر و صفحه آرايي دو ستونه استفاده نماييد تا از حجم و وزن کتاب کاسته شود. از طرف ديگر، براي کتاب‌هاي حاوي تصاوير مانند ديوان اشعار، شاهنامه و … بهتر است از يک طراح و نقاش متخصص در اين حوزه کمک بگيريد تا زيبايي و جلوه کتاب شما بيشتر شود.

کتاب‌هاي پالتويي و جيبي نيز بسيار مشابه يکديگر بوده و به دليل ابعاد کوچکي که دارند، بهتر است از قلم ريزتر و خطوط با فاصله کمتراستفاده شود. با اين حال فراموش نکنيد که اين کار نبايد باعث درهم فرو رفتن کلمات شده و خوانايي و زيبايي متن را از بين ببرد.

برای هر قطع کتاب چه اندازه فونتی مناسب است؟

اندازه فونت کتاب يکي از مهم‌ترين نکات در صفحه آرايي و چاپ کتاب است که با توجه به اندازه صفحات، حجم مطالب و مواردي از اين قبيل تعيين مي‌شود. در انتخاب اندازه فونت بايد توجه داشته باشيد که متن شما به اندازه کافي خوانا و واضح باشد، در عين حال زيبايي بصري آن نبايد تحت تاثير قرار بگيرد. به طور کلي بهترين اندازه قلم براي عبارات فارسي 13 و عبارات انگليسي 10.5 مي‌باشد. در صورتي که قصد داريد کتاب خود را به طور کامل به زبان انگليسي منتشر نماييد، مي‌توانيد از قلم با اندازه 11.5 نيز استفاده نماييد.

نکته ديگر، انتخاب صحيح نوع فونت در چاپ کتاب است.بهترين فونت‌ها براي متون فارسي B mitra ،B nazanin ،B zar و B lotus است. همچنين در صورتي که قصد داريد کلمات انگليسي را نيز در کتاب خود به کار ببريد، استفاده از فونت Times new roman انتخاب مناسبي به شمار مي‌رود.

توجه داشته باشيد فونت‌هاي ذکر شده هم براي متون اصلي کتاب و هم پاورقي‌ها قابل استفاده مي‌باشد. اين در حالي است که اندازه فونت ها در پاورقي کمي کوچکتر بوده و بهتر است براي عبارات فارسي از قلم با اندازه 10.5 و کلمات لاتين از قلم 8.5 استفاده نماييد.

چگونه قطع مناسب کتاب خود را پيدا کنيم؟

هيچ روش و استاندارد خاصي براي انتخاب قطع مناسب کتاب وجود ندارد و اين کار بايد بر اساس موضوع کتاب، کاربرد آن و سليقه شما انجام پذيرد. مهم‌ترين نکته هنگام اين انتخاب، توجه به حجم مطالب و تعداد کلمات به کار رفته در آن است. هر چه حجم بيشتری از مطالب براي ارائه داشته باشيد، مي‌توانيد از ابعاد بزرگ‌تري براي کتاب خود استفاده نماييد. اين کار از بالا رفتن تعداد صفحات کتاب شما جلوگيري نموده و ظاهر زيباتري براي آن ايجاد می‌کند.

دومين نکته، توجه به قطع ساير کتاب هاي ژانر مورد نظر شما است. فرض کنيد کتاب‌هاي ديگري که در اين ژانر نوشته شده اند ابعادي بسيار کوچک‌تر يا حتي بزرگ‌تر از کتاب شما داشته باشند، در اين صورت اين اختلاف جلوه نامناسبي داشته و مي‌تواند از اشتياق و تمايل مخاطبان نسبت به مطالعه آن بکاهد.

در پايان به هزينه چاپ کتاب در هر قطع نيز توجه داشته باشيد. در نهايت هدف شما از چاپ کتاب، جلب توجه مخاطب و ترغيب او به خريد کتاب است، بنابراين بايد هزينه چاپ کتاب را نيز در نظر داشته باشيد تا هزينه نهايي آن منطقي باشد. درصورتي که اين اصل را رعايت نکرده باشيد، هزينه‌هاي کتاب شما بسيار فراتر از حد معمول رفته و علاوه بر کاهش آمار فروش، از حاشيه سود شما نيز کاسته مي‌شود.

با توجه به نکات ذکر شده بهترين کار براي انتخاب قطع کتاب، بررسي ساير کتاب‌هاي مشابه و صفحه آرايي مشابه آن‌ها مي‌باشد.

ابعاد کتاب‌های درسی و آموزشی

کتاب‌های درسی و آموزشی معمولاً نیاز دارند که صفحاتشان خوانا و جا برای تمرین و تصویر کافی داشته باشد. به همین دلیل قطع وزیری (۱۶.۵×۲۳.۵ سانتی‌متر) بیشترین کاربرد را در این دسته دارد. در برخی موارد هم از قطع رحلی کوچک (۲۰×۲۸ سانتی‌متر) برای کتاب‌های دارای جدول، نمودار و نقشه استفاده می‌شود تا جزئیات بهتر دیده شوند.

با انتخاب ابعاد مناسب، علاوه بر راحتی مطالعه، تعداد صفحات کتاب نیز بهینه می‌شود و چاپ مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

کدام قطع برای رمان یا شعر بهتر است؟

برای کتاب‌های داستانی و شعر، اندازه قطع کتاب وزیری، رقعی یا جیبی گزینه‌های رایج هستند.

• رقعی (۱۴.۸×۲۱ سانتی‌متر) برای رمان‌های معمولی و مجموعه‌های شعر کوتاه مناسب است و طراحی جلد و صفحه‌بندی راحتی دارد.
• قطع وزیری برای رمان‌های طولانی که می‌خواهند حس کتابخانه‌ای و رسمی داشته باشند انتخاب می‌شود.
• قطع جیبی (۱۰×۱۵ سانتی‌متر) برای کتاب‌هایی که قرار است سبک و قابل حمل باشند، مثل کتاب‌های شعر جمع و جور، بهترین انتخاب است.

انتخاب درست قطع باعث می‌شود که تجربه خواندن کتاب لذت‌بخش‌تر شود و کتاب از نظر ظاهری جذابیت بیشتری پیدا کند.

قطع‌های مناسب کتاب‌های هنری و نفیس

کتاب‌های هنری و نفیس معمولاً نیاز به فضای بزرگ برای تصاویر، طراحی و کیفیت چاپ بالا دارند. بنابراین قطع‌های رحلی بزرگ (۲۲×۳۰ سانتی‌متر به بالا) و سلطانی/تیموری انتخاب مناسبی هستند.

این ابعاد اجازه می‌دهند که تصاویر با جزئیات کامل چاپ شوند و کتاب جلوه‌ای لوکس و شکیل پیدا کند. بسیاری از ناشران آثار هنری، گالری‌ها و ناشران نفیس، برای چاپ کتاب‌های نقاشی، عکاسی و کتب مرجع از این قطع‌ها استفاده می‌کنند تا هم تجربه بصری بهتر باشد و هم ارزش کالای چاپ شده حفظ شود.

قوانين کلي ساختار صفحات کتاب

طراحي کتاب درست همانند هر کار ديگري، اصولي دارد که با شناخت و اجراي آن‌ها مي‌توان به نتيجه اي بهتر دست يافت. در اين بخش به بررسي بخش کوچکي از اين اصول و قوانين پرداخته‌ايم.

براي کتاب‌هايي که با استفاده از چاپ افست منتشر مي‌شوند، از ابعاد 6×9 (152×229mm) استفاده کنيد.

براي چاپ کتاب و هرگونه محصول چاپي ديگر که با استفاده از چاپگرهاي ليزري منتشر مي‌شوند از ابعاد 5.5×8.5 (140×216mm) يا 8.5×11 (216×280mm) استفاده نماييد.

اندازه استاندارد کتاب معادل 6 اينچ در 9 اينچ مي‌باشد. با رعايت اين استاندارد، کتاب شما با هزينه‌اي مقرون به صرفه و اقتصادي منتشر شده و در عين حال به راحتي قابل مطالعه خواهد بود. در نتيجه، فروش آن ساده‌تر بوده و افراد بيشتري را به مطالعه تشويق و ترغيب مي‌نمايد. اين در حالي است که نگهداري، جابه‌جايي و حمل و نقل کتاب‌هاي با قطع بزرگتر سخت‌تر بوده و حتي در هر قفسه‌اي به راحتي جاي نمي‌گيرد.

هرچه کتاب شما کوچک‌تر باشد، فضاي بيشتري از حاشيه صفحه را از دست مي‌دهيد که مي‌تواند به افزايش هزينه‌هاي چاپ منجر شود. اين در حالي است که با رعايت استاندارد ذکر شده، شما تقريبا 20% فضاي بيشتري براي نگارش و چاپ در اختيار داريد.

در حالي که هزينه انتشار کتاب شما تنها 5% افزايش داشته و در نتيجه 15% از هزينه‌هاي جانبي شما کاسته خواهد شد. علاوه بر اين، جلد کتاب‌هاي 6×9 تقريبا 15% بزرگتر از کتاب‌هاي با ابعاد 5.5×8.5 مي‌باشد. اين اختلاف در قطع کتاب‌ها، به شما کمک مي‌کند تا پوشش تبليغاتي بهتري براي کتاب خود ايجاد نماييد؛ چرا که کتاب‌هاي بزرگتر پيش از سايرين توجه مخاطبان را به خود جلب مي‌کنند.

محدوديت‌هاي چاپگر جوهر افشان

در صورتي که يک چاپگر جوهر افشان را به رايانه خود متصل نموده و قصد داريد با استفاده از آن به چاپ کتاب خود بپردازيد، خوب است بدانيد که نرم افزار Microsoft word به طور معمول حاشيه پاييني صفحه (12.7mm) را ايجاد نمي کند.

بسته به نوع چاپگر، اين اندازه مي‌تواند به 14.2mm يا 17mm نيز برسد. وجود اين حاشيه شايد به تنهايي مقدار زيادي به نظر نرسد، اما در يک کتاب قطور قطعا بيشتر خواهد بود. به عنوان مثال در يک کتاب 224 صفحه‌اي مي تواند معادل دو صفحه از کتاب باشد!

اغلب رايانه ها و لپ تاپ‌هاي جديد هنگام استفاده از نرم افزارهايي از قبيل google docs و … به هيچ عنوان حاشيه ندارند و ممکن است براي چاپ اسناد خود با مشکل رو به رو شويد. با اين حال در صورتي که از نرم افزارهاي قديمي استفاده مي کنيد، تنظيمات فايل word خود را روي چاپگر ليزري تنظيم کنيد تا حاشيه پايين صفحات را ايجاد نمايد.

توجه داشته باشيد که بهتر است از اندازه پيش فرض کاغذ براي طراحي کتاب خود استفاده نماييد. فايل تدوين شده را در نهايت با فرمت pdf ذخيره کرده و با استفاده از نرم افزار adobe acrobat صفحات را برش دهيد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم تمامی اطلاعات لازم در مورد مراحل چاپ کتاب را به شما بدهیم تا با خیال راحت بتوانید کتاب خود را به چاپ برسانید و اما اگر هنوز ابهام، نگرانی یا سوالی دارید با کارشناسان چاپ ما در تماس باشید. ما در مجتمع چاپ سانترال پيش از شروع چاپ کتاب، فايل‌هاي ارسالي شما را بررسي نموده و اصلاحات لازم را به شما اطلاع مي‌دهيم.

سوالات متداول

1. قطع وزیری چه اندازه است؟

2. کتاب رحلی یعنی چه؟

کتاب رحلی کتابی است با ابعاد نسبتاً بزرگ که در سایزهای ۲۱×۲۹ یا ۲۲×۲۸ سانتی‌متر چاپ می‌شود و بیشتر برای کتاب‌های درسی، هنری و اطلس‌ها کاربرد دارد.

3. اندازه کتاب جیبی چقدر است؟

اندازه قطع جیبی معمولاً حدود ۱۰×۱۵ سانتی‌متر است و به دلیل سبک و کوچک بودن برای حمل آسان و مطالعه سریع مناسب است.

4. ابعاد استاندارد کتاب‌ها کدام است؟

ابعاد استاندارد شامل قطع‌های پرکاربرد مثل وزیری، رقعی، خشتی، رحلی و جیبی می‌شود که هرکدام بسته به موضوع کتاب انتخاب می‌شوند.

5. کتاب وزیری یعنی چه؟

کتاب وزیری همان کتابی است که در ابعاد ۱۶٫۵×۲۳٫۵ چاپ می‌شود و به‌عنوان یک قطع استاندارد برای اغلب کتاب‌های دانشگاهی و علمی شناخته می‌شود.