پی اچ متر یک ابزار کاربردی است، که از آن برای اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن یک ماده استفاده می‌شود. این ابزار دارای درجه بندی از 0 تا 14 است، که اگر دستگاه عددی کوچک‌تر از 7 را نمایش دهد به این معنی است، که ماده اسیدی است. اگر عددی بزرگ‌تر از 7 را نمایش دهد به این معنی است، که ماده بازی است. اما اگر پی اچ متر دقیقاً عدد 7 را نمایش دهد نشانه این است که ماده یا محیط خنثی است. استفاده از این وسیله کاربردهای زیادی دارد و در صنایع مختلفی از آن استفاده می‌شود. در صنعت چاپ نیز استفاده از پی اچ متر بسیار رایج است. از این وسیله برای اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت چاپ استفاده می‌شود. استفاده از این دستگاه کار سخت و دشواری نیست به همین دلیل هر فردی با کمی دانش می‌تواند از ساز و کار آن سر در بیاورد. در ادامه این مقاله قصد داریم تا نکات مهمی را در مورد پی اچ متر و کاربرد آن بررسی کنیم. پس با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.
بیشتر بخوانید: چاپ پلات و لمینت چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟
قبل از اینکه به بررسی کاربرد این وسیله در صنعت چاپ بپردازیم خوب است، که با پی اچ متر بیشتر آشنا شویم. همان‌طور که قبلاً به ان اشاره کردیم پی اچ متر یک وسیله برای اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن یک محیط یا ماده است. این وسیله به دلیل کارایی که دارد در صنایع مختلف بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. خوب است که بدانید پی اچ مترها انواع مختلفی دارند که از لحاظ شکل ساختاری و کاربرد با یکدیگر متفاوت هستند. پی اچ متر دیجیتالی دارای یک صفحه نمایش دیجیتالی به همراه یک الکترود است. الکترودهای مورد استفاده در این وسیله ویژگی‌های ساختاری خاصی دارند که عبارتند از:
ساختار الکترودها به این شکل است، که دو لوله در داخل هم قرار گرفته‌اند. لوله درونی شامل مخلوطی از محلول کلرید پتاسیم و محلول 1/0 مولار اسید کلریک است. محتویات الکترولیت داخلی غیر قابل تغییر است و همچنین داخل الکترولیت داخلی یک الکترود کاتد نیز قرار دارد. لازم به ذکر است، که محتوای لوله خارجی در اثر پیوند با مواد مورد آزمایش به طور مداوم در حال تغییر است. برای اینکه این تغییرات یونی که در سطح الکترولیت خارجی اتفاق افتاده است از بین برود باید الکترود را بعد از پایان کار برای مدتی در محلول کلرید پتاسیم قرار داد. سطح داخل و خارج حسگر حبابی که در انتهای الکترود قرار گرفته است، با یک ژل آبدار مخصوص به قطر 10 نانومتر پوشیده شده است. از آنجایی که جنس این حباب از سیلیکون‌های ویژه‌ای ساخته شده است، این اجازه را به یون‌های سدیم می‌دهد که از آن عبور کند. هنگامی که یون‌های هیدروژن وارد ژل خارجی می‌شوند یون‌های سدیم به ژل داخلی منتقل می‌شوند. با انتقال یون‌های سدیم به ژل داخلی بار الکترولیت داخلی تغییر می‌کند و این تغییرات توسط پی اچ متر اندازه گیری می‌شوند.
در یک پی اچ متر الکترودها بخش مهمی محسوب می‌شوند که اگر به درستی کار نکنند باعث خطا در نتیجه نهایی می‌شوند. گاهی اوقات در صنعت چاپ نیاز است، که پی اچ برخی از محلول‌های مورد استفاده با دقت زیادی اندازه گیری شود. در این مواقع بروز کوچک‌ترین خطا می‌تواند خسارت‌های زیادی به بار آورد. به همین دلیل بسیار مهم است فردی که از پی اچ متر استفاده می‌کند بتواند تشخیص دهد که آیا الکترودها درست کار می‌کنند یا نه؟ برای فهمیدن این موضوع نیاز به انجام کارهای پیچیده‌ای نیست و هر فردی که با پی اچ متر آشنا باشد می‌تواند آن را تشخیص دهد. یکی از راه‌های آسان این است، که میزان ولتاژ عبوری از الکترود را در ph های مختلف اندازه گرفت. این کار بسیار آسان است و باید به صورت زیر انجام شود.
برای اینکار باید نمایشکر پی اچ متر را بر روی میلی متر تنظیم کنید و پس از تنظیم کردن دما باید الکترود را در بافر هفت قرار دهید. در این صورت پی اچ متر باید مقدار 15 میلی ولت را برای بافر هفت نمایش دهد. البته این عدد در پی اچ مترهای معمولی نمایش داده می‌شود و ممکن است در برخی از پی اچ مترها متفاوت باشد. به ازای هر slope، 50 پی اچ ولتاژ الکترود تا 11 میلی متر تغییر می‌کند. با انتقال الکترود به بافر چهار پی اچ متر باید ولتاژی بین 166 الی 184 میلی ولت را نشان دهد. اگر این بعد از انجام این مراحل عددی که پی اچ متر نمایش داد متفاوت بود یعنی الکترود به درستی کار نمی‌کند.
بیشتر بخوانید: سربرگ چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟
لازم به ذکر است که در صنعت چاپ برای اندازه گیری پی اچ محلول‌های مختلف باید الکترودها تمیز باشند تا بتوانند با دقت بالایی اندازه گیری را انجام دهند. در زمان‌های که نیاز به استفاده مدام از پی اچ متر است برای عملکرد درست آن باید آن را تمیز کرد. به طور کلی بعد از هر استفاده از این دستگاه باید الکترودهای ان با آب مقطر شسته شوند و در محلول 1 الی 4 مولار کلرید پتاسیم قرار گیرند. بعد از استفاده‌های مداوم ممکن است که مواد مورد آزمایش بر روی الکترودها رسوب کنند و حساسیت و کارایی آن‌ها را مختل کنند. روش‌های مختلفی برای تمیز کردن الکترودها وجود دارد که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
روش عمومی تمیز کردن الکترود
ابتدا به مدت 30 دقیقه الکترودها را در داخل محلول یک مولار کلرید پتاسیم قرار دهید. سپس الکترولیت، الکترود خارجی را خالی کنید و آن را با الکترولیت جدید جایگزین کنید. به مدت یک ساعت الکترود خارجی را در داخل الکترولیت مرجع قرار دهید. برای تمیز کردن الکترودها می‌توانید از محلول‌های معدنی و یا محلول‌های با پروتئین بالا استفاده کنید.
به طور کلی ما در این مقاله شما را با دستگاه پی اچ متر و کاربرد آن آشنا کردیم. این دستگاه یکی از ابزارهای مهم و کاربردی مورد استفاده در صنایع مختلف است. در صنعت چاپ نیز از این وسیله در برخی مواقع استفاده می‌شود. ما دراین مقاله سعی کردیم تا نکات مهمی در مورد پی اچ متر را بیان کنیم. اگر بعد از خواندن این مقاله سؤال یا نظری داشتید می‌توانید آن را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید. ما در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما خواهیم بود.
1401/9/18 - 23:45:32
450
نظر شما درباره "پی اچ متر (PH) چیست و چه کاربردی در صنعت چاپ دارد؟ " چیست؟
